Karty charakterystyki substancji niebezpiecznej

Kiedy substancja uznawana jest za niebezpieczną?

Substancja uznawana jest za niebezpieczną, jeśli stwarza zagrożenie dla życia czy też bezpieczeństwa pracowników. To substancje chemiczne albo metale, które przez swoje właściwości fizyczne (biologiczne, chemiczne, promieniotwórcze), mogą przyczyniać się do poważnych urazów, ale nawet śmierci wynikającej z wielu różnych przyczyn. Zalicza się do nich niektóre ciecze, gazy czy ciała stałe, a znaleźć je można w większości zakładów pracy. Pewne z nich powodują urazu przez sam kontakt, natomiast inne, dopiero kiedy zajdzie reakcja chemiczna z innymi substancjami. Mogą to być mieszaniny paru różnych substancji albo też pojedyncze preparaty. Do zagrożenia zdrowia dochodzi najczęściej w sytuacji nieprawidłowego traktowania ich. Może wtedy dość nie tylko do uszczerbku na zdrowiu ludzi, ale także środowiska naturalnego. Do substancji niebezpiecznych można zaliczyć: produkt, półprodukt, surowiec i wszystkie substancje powstałe przez awarię (przeterminowane leki, zużyte baterie). Dzieli się je na cztery grupy:

• substancje szkodliwe bezpośrednio (stanowią zagrożenie bez zachodzącej wcześniej reakcji chemicznej i także z nią)
• substancje reagujące z wodą ( reagują z wodą czy parą wodną, produkują łatwopalne gazy albo ciepło)
• środki utleniające (wytwarzają tlen, podnoszą ryzyko pożaru albo wybuchu)
• substancje toksyczne (ich wdychanie, wchłanianie przez skórę czy spożycie, zatruwa organizm)

 Istnieją substancję, które zaliczają się do więcej niż do jednej kategorii i to właśnie one są najniebezpieczniejsze. Jak dotąd wykryto aż 129 tysięcy niebezpiecznych dla zdrowia substancji. Najczęściej pracownicy mają kontakt z takimi substancjami niebezpiecznymi jak:

• benzen
• benzyna
• pyły drewna twardego
• dichromian potasu
• formaldehyd
• kadm
• tlenek arsenu
• WWA
• azbest
• tlenek etylenu
• fenoloftaleina
• tlenek chromu
• chromian potasu
• benzo(a)piren 

Co to jest karta charakterystyki?

Karta charakterystyki jest to pewnego rodzaju dokument zawierający zbiór informacji o substancji albo mieszaninie chemicznej. Wystawia go producent danego produktu, który jest uznawany za substancję niebezpieczną. Wystawienie takiej karty jest obowiązkowe, tak wskazuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego 1907/2008 (REACH). Substancja przekazywana dystrybutorom oraz użytkownikom substancji musi więc posiadać wystawioną kartę charakterystyki. Rozporządzenia określa, kiedy trzeba koniecznie opracować taką kartę i jakie informacje muszą zostać w niej zamieszczone. Co ważne, karta charakterystyki obejmuje jedynie substancje sklasyfikowane jako te niebezpieczne, a nie wszystkie istniejące substancje chemiczne. Karta charakterystyki nie musi być więc wystawiona przez producenta do każdej substancji chemicznej. Z takiego dokumenty można dowiedzieć się wielu przydatnych informacji, które pozwolą w sposób prawidłowy obchodzić się z daną substancją w zakładzie pracy. Przede wszystkim znajdują się w nim informacje o:

• Szkodliwości substancji dla zdrowia
• Zasady udzielenia pierwszej pomocy jeśli dojdzie do bezpośredniego kontaktu z produktem
• Środki ochrony indywidualnej czy zbiorowej, jakie powinny być wykorzystywane w trakcie pracy z daną substancją
• Informacje dotyczące sposobu postepowania z odpadem, czyli co zrobić na przykład z przeterminowanym produktem
• Jak prawidłowo przechowywać, użytkować i transportować produkt

Dzięki właśnie tym informację można opracować ocenę ryzyka zawodowego, jeśli w zakładzie pracy stosuje się właśnie substancję niebezpieczną. Oprócz tego można określić instrukcję postępowania, jeśli dojdzie do jakiegoś wypadku czy awarii. Informacje te pozwolą również na zakup właściwych środków ochrony indywidualnej, które zwiększą bezpieczeństwo pracowników mających kontakt z substancją. Karta charakterystyki substancji chemicznej musi zostać przygotowana i wystawiona w języku polskim, przez osoby do tego upoważnione, które mają odpowiednie kwalifikacje. Liczy się tutaj przede wszystkim wiedza merytoryczna, dotycząca zakresu prawa, chemii czy toksykologii. Za jej wystawienie i prawidłowe opracowanie odpowiada producent, jego przedstawiciel albo importer danego produktu. Więcej o kartach charakterystyki dowiesz się na consultchem.pl.